Spółka działa po to, by prowadzić działalność gospodarczą, a celem jej działania jest zysk dlatego dla zachowania konkurencyjności na rynku istotne jest jej sprawne zarządzanie. Organem, który reprezentuje spółkę na zewnątrz tj. wprowadza w życie wizje udziałowców/akcjonariuszy co do kierunku rozwoju i działania spółki jest zarząd. Członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wybierany uchwałą wspólników (art. 201 § 4 k.s.h.), zaś spółki akcyjnej decyzją rady nadzorczej (368 § 4 k.s.h.) chyba że umowa stanowi inaczej. Członek zarządu działa poprzez swój mandat w okresie jego kadencji. Gdy kadencja się skończy konieczny jest ponowny wybór lub uzupełnienie składu.
Skład zarządu reguluje umowa spółki – najważniejszy dokument w spółce określający podstawy jej działania. Już w momencie zawiązywania spółki wspólnicy podejmują decyzję, co do tego, czy zarząd spółki będzie wieloosobowy, czy będzie działał wyłącznie przez prezesa; czy do skutecznego reprezentowania spółki wystarczy jeden podpis, czy konieczna jest zgoda także innych członków zarządu. Umowa może także stawiać konkretne wymagania związane z wyborem w skład organu na przykład poprzez określenie kwalifikacji zarządu, czy wartości głosów koniecznych do ważnego wyboru kandydata.
Choć zapisy umowy spółki mogą być z czasem zmieniane, a spółka nie musi działać w ramach pierwotnej założeń, to jednak zawsze istnieje konieczność wyłonienia jej organów. Zdarza się jednak, że jednak powołanie organu jest niemożliwe, bądź dlatego, że wspólnicy nie są zdolni do skutecznego podjęcia decyzji o jego obsadzie, bądź celowo nie powołują członków organu spółki. Z pierwszym przypadkiem mamy do czynienia przede wszystkim w sytuacji, gdy między wspólnikami istnieje konflikt uniemożliwiający wybów konkretnego kandydata. Ich interesy są na tyle sprzeczne, że nie potrafią dojść w tej kwestii do porozumienia. O takim przypadku głośno było ostatnio w sprawie Corner Media sp. z o.o. z siedzibą w Lublinie – właściciela tytułu prasowego Dziennik Wschodni.
Aby zrozumieć podstawy drugiego z przypadków tj. celowego opóźniania wyboru składu organu należy pamiętać, że zgodnie z treścią art. 174 § 1 pkt. 2 k.c. Sąd musi zawiesić postępowanie prowadzowne wobec spółki, jeżeli w składzie jej organów zachodzą braki uniemożliwiające działanie, chyba że został ustanowiony kurator. Oznacza to, że każde postępowanie (w tym także egzekucyjne), które toczy się wobec spółki nie może się skutecznie skończyć. Brak zarządu spółki może uniemożliwić wierzycielom uzyskanie przeciwko niej wyroku, czy zablokować działania komornika, ale niekoniecznie wpływa na jej funkcjonowanie. Jeżeli w spółce ustanowiono prokurenta może on podejmować decyzje i reprezentować spółkę w zakresie jej działania, bez konieczności powoływania organu lub uzupełnienia jego składu.
Brak powołania zarządu ma także przełożenie na bezpośrednią odpowiedzialność członków zarządu wobec wierzycieli spółki. Zgodnie z art. 299 § 1 k.s.h. członek zarządu spółki odpowiada za jej zobowiązania dopiero, jeśli egzekucja wobec spółki okaże się bezskuteczna. Jeżeli więc wierzyciel nie może uzyskać wyroku wobec spółki lub nie może go skutecznie wyegzekwować, to nie może pociągnąć do odpowiedzialności również członka zarządu spółki.
W celu ochrony wierzycieli i po to, żeby zapobiegać nieuczciwym praktykom w obrocie przepis art. 42 § 1 k.c. nakłada na Sąd obowiązek powołania kuratora dla osoby prawnej, która nie może być reprezentowana lub prowadzić swoich spraw ze względu na brak organu, albo brak w składzie organu. Właściwym do wydania orzeczenia w tym zakresie jest Sąd rejestrowy siedziby bądź ostatniej siedziby spółki. Powołany w tym trybie kurator działa albo do momentu powołania organu/uzupełnienia jego składu, albo do ustanowienia likwidatora. Kuratora powinien doprowadzić do powołania lub uzupełnienia składu organu, z tym że jednak jego uprawnienia w tym zakresie są bardzo ograniczone. Kurator bowiem, nie może samodzielnie powoływać organu lub uzupełniać jego składu, ale musi doprowadzić do przeprowadzenia pełnej procedury, zgodnie z przepisami i umową spółki, prowadzącej do wyłonienia zarządu. Działania kuratora w spółce akcyjnej, w której nie została obsadzona rada nadzorcza polegają w pierwszej kolejności na ustanowieniu tego organu ponieważ to ona jest uprawniona do wyłonienia zarządu. Kuratora ustanawia się na okres jednego roku. W wyjątkowych wypadkach, gdy ten czas jest niewystarczający do zakończenia niezbędnej procedury, Sąd może przedłużyć ten okres.
Kurator działa poprzez nacisk na wspólników nakierowany na osiągnięcie kompromisu. Bardzo często jednak jego działania są przez nich ignorowane. Istotnym jest, że kurator ustawiony przez Sąd (tzw. kurator materialny) jest uprawniony także do reprezentowania osoby prawnej oraz prowadzenia jej spraw, ale jedynie w granicach określonych zezwoleniem Sądu i w celu niezbędnym do określonych zadań. Jeżeli mimo działań podejmowanych przez kuratora wyłonienie organów nadal jest niemożliwe, powinien od podjąć działania zmierzające do likwidacji osoby prawnej. Samodzielnie kurator nie jest uprawniony do podejmowania czynności likwidacyjnych, jego działanie w tym zakresie poprzedza postanowienie Sądu o rozwiązaniu spółki. Zgodnie bowiem z art. 43(1) § 2 k.c.: jeżeli czynności podjęte przez kuratora nie doprowadziły do powołania lub uzupełnienia organu osoby prawnej uprawnionego do jej reprezentacji albo jej likwidacji, występuje on niezwłocznie z wnioskiem do Sądu rejestrowego o rozwiązanie osoby prawnej. Dopiero wydanie postanowienie Sądu w tym zakresie otwiera drogę do likwidacji spółki, a więc upłynnienia jej majątku, spłaty istniejących wierzycieli i zakończenia bytu osoby prawnej poprzez wykreślenie z rejestru.