Spadek i co dalej?

Dostałeś spadek i nie wiesz co dalej? Co zrobić, by wejść w prawa spadkowe po zmarłym?

Otwarcie spadku następuje z chwilą śmierci spadkodawcy. Kiedy domyślamy się, że możemy być spadkobiercą po zmarłym, koniecznym jest przeprowadzenie procedury spadkowej dzięki, której nabędziemy do własnego majątku rzeczy wchodzące w skład spadku.

Aby przeprowadzić procedurę spadkową, w pierwszej kolejności należy ustalić, czy zmarły pozostawił testament. W polskim systemie prawnym wyróżniamy dwie podstawy dziedziczenia: dziedziczenie z testamentu i z ustawy. Dziedziczenie z testamentu ma pierwszeństwo przed dziedziczeniem z ustawy. Oznacza to, że jeżeli zmarły postanowił w testamencie przekazać swój majątek na rzecz danej osoby, nawet zupełnie obcej, najbliżsi nie mają prawa do majątku po nim. Przed całkowitym wykluczeniem od udziału w spadku chroni najbliższych roszczenie o zachowek.

Czasami jeszcze przed śmiercią spadkodawca informuje członków rodziny o tym, że sporządził testament. Niekiedy jednak należy skorzystać z rejestrów prowadzonych przez Krajową Izbę Notarialną. W Notarialnym Rejestrze Testamentów (NORT) możemy ustalić, czy spadkodawca sporządził testament oraz w której kancelarii notarialnej się w on znajduje. W Rejestrze Spadkowym ustalimy, czy po zmarłym toczyło się postępowanie spadkowe. Jak to zrobić pisaliśmy tutaj: https://adwokatpiaski.pl/2019/04/09/jak-ustalic-czy-wobec-danej-osoby-toczylo-sie-postepowanie-spadkowe/

Jeżeli spadkodawca sporządził testament należy go otworzyć. Otwarcie i ogłoszenie testamentu następuje przed Sądem lub notariuszem, który następnie stwierdza o nabyciu spadku przez konkretnych spadkobierców. Sądowy wniosek o ogłoszenie testamentu nie podlega opłacie.

Gdy spadkodawca nie sporządził testamentu, kolejność dziedziczenia następuje na podstawie norm ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. kodeks cywilny. W pierwszej kolejności powołani są do spadku są dzieci i małżonek zmarłego. Dziedziczą oni w częściach równych, jednak małżonek otrzymuje udział wynoszący nie mniej niż ¼ spadku. W dalszej kolejności dziedziczą rodzice zmarłego, jego rodzeństwo, zstępni rodzeństwa, dziadkowie lub pasierbowie. Bliższe pokrewieństwo wyklucza od dziedziczenia dalszych krewnych. W przypadku braku krewnych spadek przypada Skarbowi Państwa.

Aby nabyć spadek z ustawy, należy złożyć w sądzie rejonowym ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy wniosek o stwierdzenie nabycia spadku. Wniosek ten może złożyć każdy ze spadkobierców, wskazując jednocześnie dane pozostałych powołanych do spadku. Do wniosku dołączamy także akt zgonu zmarłego oraz akty stanu cywilnego potwierdzające pokrewieństwo ze spadkodawcą. Sąd o toczącym postępowaniu zawiadamia osoby współdziedziczące z wnioskodawcą. Stwierdzenie nabycia spadku może nastąpić także przed notariuszem, który sporządza akt poświadczenia dziedziczenia. Postępowanie notarialne ma wielką zaletę szybkości procedowania. Wejść w prawa spadkowe po zmarłym można w czasie jednej wizyty w kancelarii notarialnej. Warunkiem jest jednoczesna obecność wszystkich spadkobierców.

Pamiętać należy, że ten artykuł przedstawia ogólne zasady sukcesji spadkowej, których poszczególne etapy zostaną doprecyzowane w dalszych tekstach publikowanych na stronie.